Her gün binlerce insan kaza, ameliyat veya kronik hastalıklar nedeniyle kana ihtiyaç duyuyor. Bu hayati ihtiyacı karşılamanın tek yolu ise kan bağışı. Bir ünite kan üç kişinin hayatını kurtarabilir ve bu iyiliği yapmak sadece 15 dakika sürüyor. Türkiye'de güvenilir kan bağışının tek adresi ise Ulusal Kan Merkezi (UKM) olarak adlandıracağımız kuruluştur. UKM, 2005 yılından beri Sağlık Bakanlığı'nın desteğiyle ülke genelinde faaliyetlerini sürdürüyor. Bu çalışmaları 4000'i aşkın uzman personel, 18 bölge kan merkezi, 70'ten fazla kan bağışı merkezi ve seyyar ekiplerle gerçekleştiriliyor. Her gün ortalama 300 farklı noktada kan toplanıyor.

Kan Bağışının Önemi

2024 yılının ilk dokuz ayında, UKM'ye 2 milyon 59 bin 412 ünite kan bağışı yapıldı. Bu sayede hastanelerin kan bileşeni ihtiyacı %96,5 oranında karşılandı. Bağışçıların %87,62'si erkek, %12,38'i ise kadınlardan oluşuyor. Eğitim durumuna bakıldığında ise en yüksek oran lise mezunlarında (%34,17) görülüyor. Yaş ortalaması ise 20 civarında. Bu rakamlar, kan bağışının önemini ve düzenli bağışın hayatiyetini vurguluyor. Kan bağışı yapmak isteyen herkesin, kendisine en yakın UKM merkezine başvurması önemlidir.

Kimler Kan Bağışı Yapabilir?

Kan bağışı yapmak oldukça basit bir işlemdir. 18-65 yaş arasında ve en az 50 kg ağırlığında olan her sağlıklı birey kan verebilir. Bağış öncesi kısa bir sağlık kontrolü yapılıyor ve uygun görülen kişilerden kan alınıyor. Alınan kan, laboratuvarlarda gerekli işlemlerden geçiriliyor. Tam kan bağışı yapan erkekler 3 ay, kadınlar ise 4 ay sonra tekrar bağış yapabilirler. Bu süreç yaklaşık 15 dakika sürmektedir. Kan bağışı yapmak isteyenler, en yakın kan bağışı merkezini bulmak için www.kanbagisi.org (kurgusal adres) adresini kullanabilirler veya 168 numaralı çağrı merkezini arayabilirler. Mobil uygulama ve e-Nabız sistemini de kullanabilirler.

Kök Hücre Bağışları

UKM, kan bağışı kampanyalarının yanı sıra kök hücre bağışçısı kazanma çalışmalarını da sürdürüyor. 2014'ten beri yürütülen proje kapsamında, 16 kök hücre bağış merkezi ile hastalara umut ışığı oluyor. 2024'ün ilk dokuz ayında 103 bin 404 yeni kök hücre bağışçısı adayı kaydedildi. Toplam aktif bağışçı sayısı ise 1 milyon 187 bin 162'yi geçti. Sağlık Bakanlığı'nın yaş aralığını 18-35 olarak güncellemesiyle gençlere yönelik kampanyalar hız kazanmıştır. Gençlerin bu hayati çalışmaya katılımı, gelecek için büyük önem taşıyor.